USG w ciąży to bezinwazyjne i bezpieczne badanie, które pozwala na regularne kontrolowanie prawidłowości rozwoju dziecka. Standardowo zaleca się wykonanie przynajmniej trzech badań ultrasonograficznych przez cały okres brzemienności. W których tygodniach ciąży najczęściej przeprowadza się USG i czego można się wówczas dowiedzieć?
11 – 14 tydzień ciąży
Pierwsze badanie USG w ciąż wykonuje się zazwyczaj sondą dopochwową. Na początek oceniana jest ilość kosmówek, owodni i pęcherzyków w jamie macicy. Pozwala to na określenie, czy ciąża jest pojedyncza, czy bliźniacza. Badanie USG przeprowadzane w 11 – 14 tyg. ciąży daje też możliwość potwierdzenia czynności serca płodu. Sprawdzana jest długość ciemieniowa-siedzeniowa (CRL), czyli odległość główki dziecka od końca tułowia.
Za pomocą tego pomiaru da się obliczyć wiek ciążowy, a tym samym ustalić przewidywany termin porodu. Oceniany jest także wymiar dwuciemieniowej główki płodu (BPD), czyli odległość między ciemiączkami. Lekarz sprawdza ogólną anatomię czaszki, żołądka, powłok brzusznych oraz innych narządów wewnętrznych, a także lokalizuje kręgosłup i kończyny. Pierwsze USG w ciąży pozwala też na wstępną ocenę ryzyka zespołu Downa, poprzez sprawdzenie kości nosowej (NB) i przezierności karkowej (NT).
18 – 22 tydzień ciąży
W okresie między 18, a 22 tygodniem ciąży stosowane są ultrasonografy wyposażone w sondę przez-brzuszną. Rozwiązanie to pozwala na precyzyjną ocenę anatomii dziecka, a tym samym wykluczenie lub wykrycie wad rozwojowych. Ponownie sprawdzana jest szerokość główki między ciemieniami, czyli wymiar dwu-ciemieniowy główki płodu (BPD). Lekarz mierzy też obwód główki (HC), obwód bruszka (AC) i długość kości udowej (FL).
Oceniana jest budowa większości wykształcających się części ciała dziecka, w tym czaszki, kręgosłupa, klatki piersiowej, jamy brzusznej, serca, nerek czy kończyn, a także twarzy. USG w tym okresie ciąży pozwala na ocenę prawidłowości położenia łożyska oraz liczby naczyń w pępowinie. Rodzice mogą też poznać płeć dziecka – badający określa ją zawsze, jednak ujawnia jedynie na życzenie pacjentki.
28 – 32 tydzień ciąży
USG w 28 – 32 tyg. ciąży również wykonywane jest za pośrednictwem sondy przez-brzusznej. Poza ponowną oceną wcześniejszych parametrów, w trzecim trymestrze sprawdzane są także warunki rozwoju płodu. W tym celu określana jest ilość płynu owodniowego, czyli inaczej indeks płynu owodniowego (AFI).
Lekarze sprawdzają także położenie łożyska oraz stopień jego dojrzałości. W okolicach 20. tygodnia dziecko jest już stosunkowo duże, w związku z czym jego anatomia może być trudniejsza w ocenie. Nowoczesne ultrasonografy pozwalają na wykonanie badania trójwymiarowego, dzięki któremu możliwa jest efektowna wizualizacja dziecka w 3D (optymalny termin to 24 – 30 tyg. ciąży).